حق حضانت چیست؟

حق حضانت چیست ؟

حضانت به معنای سرپرسی کردن طفل و کودک است. که این حق و تکلیف در نگهداری کودک یکی از مهم ترین مسائل حقوقی بعد از طلاق است. 
از آنجایی که کودک به رشد جسمی و عقلی نرسیده است، قانون برای کمک به کودکان با والدین در حال طلاق وارد عمل می شود. زیرا که کودک نیاز به رشد در محیطی مناسب برای ادامه حیات و پرورش جسمی و اخلاقی دارد. 
با وارد شدن قانون در زمینه حضانت فرزند سعی در حمایت از خانواده دارد. چه این تصمیم طلاق بر مبنای توافق طرفین و یا با استفاده از حق طلاق یکی از طرفین باشد.

محدودیت سنی فرزند در حق حضانت

سن بلوغ جسمی از مواردی است که به فرزند حق انتخاب می دهد که والد حضانت گیرنده را انتخاب کند. به این صورت این سن در دختران به 9 سال و در پسران به 15 سال می رسد. 
قبل از اقدام به درخواست طلاق، حق حضانت به عهده دو والد است. فوت یکی از والدین و یا رد حق حضانت از طرف یکی از والدین از مواردی است که والد می توان حق حضانت را واگذار کند. 
تا قبل از سن بلوغ، بعد از تصمیم قوه قضاییه طبق شرایط ( که این شرایط بیشتر مربوط به شرایط جسمی فرزند است و رشد روحی و اخلاقی و تربیتی شامل محدودیت های حضانت نمی شود)، حق حضانت را به یکی از والدین می سپارد، که والد نمی تواند از مسئولیت های حضانت و پرورش فرزند سر باز کند. اگر دو والد شرایط نگهداری فرزند یا فرزندان را نداشته باشند، قانون فرد واجد شرایط دیگری را برای حضانت انتخاب خواهد کرد.

حضانت فرزند به عهده پدر است یا مادر؟

اولین شرطی که برای انتخاب والد مهم است واجد شرایط بودن والد است. 
حق حضانت به چند صورت قابل بررسی است.یکی از فاکتور های مهم در حق حضانت سن فرزند است. همان طور که گفته شد فرزندی که به سن بلوغ رسیده می تواند خودش در انتخاب والد تصمیم گیری کند. اما برای فرزندان زیر سن بلوغ تصمیم به عهده دادگاه می باشد.  
نکته قابل توجه این است که در هر شرایطی، پدر وظیفه تامین فرزند را دارد. 
در صورتی که حق حضانت به عهده یکی از والدین باشد، و والد مسئول اجازه ملاقات را ندهد، والد می تواند به دادگاه خانواده شکایت کند. 
حق نفقه نیز از عواملی است که دادگاه برای فرزند در نظر می گیرد. که والد موظف به پرداخت آن می باشد. در صورت پرداخت نشدن نفقه، فرزند می تواند شکایت کند. در صورت فوت والدی که حق نفقه را پرداخت می کند، این حقوق به جای خود باقی است.

حق حضانت بعد از درخواست طلاق یکی از والدین 

درصورتی که یکی از والدین درخواست جدایی را داشته باشد، و فرزندان زیر سن بلوغ باشند، اولویت حق حضانت در صورت واجد شرایط بودن مادر تا 7 سالگی فرزند به عهده مادر می باشد.  
بعد از گذشت سن 7 سالگی این حق به گردن پدر است. اما در صورتی که اختلافی در مورد حضانت وجود داشته باشد، قوه قضاییه و دادگاه حمایت از خانواده برای کودک تصمیم می گیرد. 
در صورتی که پدر فاقد شرایط نگهداری و حضانت کودک باشد، این حق به مادر برمی گردد. 

حق حضانت بعد از درخواست طلاق توافقی

والدینی که درخواست جدایی توافقی دارند، باید برای حق حضانت فرزند نیز تصمیم گیری کنند. از مواردی که باید در نظر گرفت حق ملاقات فرزند در ماه و یا تامین مخارج فرزند است.

 حق حضانت بعد از فوت یکی از والدین 

اگر یکی از والدین فوت کند، حق نگهداری و پرورش فرزند به عهده والد زنده است. در صورتی که دو والد در قید حیات نباشند، اولویت نگهداری فرزند با خانواده پدری است. در غیر این صورت نزدک ترین خویشاوند می تواند حق حضانت را به عهده بگیرد. 
نکته قابل توجه این است که در صورت ازدواج مجدد مادر، حق حضانت و نگهداری فرزند از مادر گرفته شده و به پدر برمی گردد. اما اگر طلاق و جدایی توافقی باشد، این امر به عهده والدین و توافق طرفین است.